Sáng 20/6/2023, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự (BVANTT) ở cơ sở. Qua thảo luận, các đại biểu đều nhất trí, cần xây dựng dự án Luật nhằm sắp xếp, bố trí lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở theo hướng thống nhất, kiện toàn, tinh gọn đầu mối gắn với hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quan hệ công tác, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở; nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về ANTT tại địa bàn cơ sở; xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, có hiệu lực pháp lý cao quy định về nhiệm vụ, hoạt động, xây dựng lực lượng, bảo đảm điều kiện hoạt động của các lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở.

Phát biểu tại tổ về dự án Luật, Đại tướng Tô Lâm, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, các đại biểu đã nghiên cứu, đóng góp nhiều ý kiến xác đáng; khẳng định Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, báo cáo Chính phủ để có giải trình, chỉnh sửa phù hợp.

Nói thêm về một số vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, công tác bảo đảm ANTT của Bộ Công an với mục tiêu ghi trong Nghị quyết Đại hội là xây dựng một xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, mọi người dân đều được hưởng hạnh phúc, bình an, không ai bị đe doạ, không ai bị ảnh hưởng đến quyền tự do cư trú, sinh hoạt, làm việc, phát triển kinh tế.

“Chúng tôi làm tốt từ cấp cơ sở, phường, xã. Xã nào, phường nào cũng tốt thì huyện, quận cũng sẽ tốt; quận, huyện tốt thì tỉnh cũng sẽ tốt; tỉnh nào cũng tốt thì cả quốc gia sẽ tốt” – Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định và cho biết, những vấn đề thuộc an ninh quốc gia thì Chính phủ, Nhà nước lo. Đối với người dân, thì phải đảm bảo cho họ được an toàn, hạnh phúc.
 

Bộ trưởng Tô Lâm phát biểu tại tổ.

“Trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, chúng tôi đã tổng kết, có 1 điểm rất mới, đó là quan tâm đến an ninh, an toàn. Đó không chỉ là an ninh quốc gia, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, sự bền vững của chế độ mà an ninh, an toàn phải đến với cá nhân từng con người. Mục tiêu của chúng ta là đem đến cuộc sống hoà bình, ấm no, hạnh phúc, cho người dân sự thảnh thơi nhất, không phải lo nghĩ, lo sợ mất an toàn” – Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh.

Bộ trưởng Tô Lâm cũng cho biết, Bộ Công an đã triển khai bài bản, phân công nhiệm vụ cụ thể từ Bộ đến tỉnh, huyện, xã. Mục tiêu quan trọng nhất là bám vào cơ sở, tức là quan tâm đến từng gia đình, từng người dân. “Chúng tôi thấy việc này rất quan trọng và đã đặt mục tiêu xây dựng cơ sở phường, xã là những "pháo đài" về ANTT. Tăng cường Công an chính quy về xã là để thực hiện nhiệm vụ đó. Tuy nhiên, Công an xã chưa đủ để đảm bảo an ninh, an toàn mà phải vận động quần chúng nhân dân cùng tham gia, cải cách hành chính phục vụ nhân dân ngay tại cơ sở” – Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, đồng thời cho biết thêm, trước đây, người dân khi cần giao dịch phải lên tỉnh, huyện, bây giờ những thủ tục hành chính đó đã được phân công cho cấp xã làm. Trước đây phải giải quyết trực tiếp, bây giờ không cần tiếp xúc mà giải quyết trên hệ thống mạng.

“Những cải cách như vậy đến với người dân rất quan trọng. Chúng tôi sẽ xây dựng những xã không có tội phạm, không có ma tuý. Đây là mục tiêu rất lớn” – Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh và cho rằng, tội phạm, ma tuý, tệ nạn xã hội đều phát sinh từ cơ sở, người dân đều biết, thế nên chính quyền, Công an phải biết những việc đó để giải quyết. Vì vậy, cần phải xây dựng lực lượng này để tham gia giúp Công an, chính quyền nắm tình hình, phát hiện các mâu thuẫn trong nhân dân, các loại tội phạm để giải quyết.

“Bên cạnh đó, ở cấp xã có rất nhiều việc phải làm: từ cứu hộ cứu nạn, phòng cháy chữa cháy, giải quyết mâu thuẫn, quản lý cải tạo người phạm tội, người được tha tù… Chúng tôi hiện nay đã bố trí ở mỗi xã có 5-6 cán bộ Công an, sắp tới ở các địa bàn phức tạp về an ninh sẽ bố trí mỗi xã có 1 cán bộ an ninh; nếu phức tạp về ma tuý có chuyên gia về ma tuý, lại có thể phải có cán bộ điều tra để giải quyết tin báo tố giác tội phạm theo quy định, về thủ tục hành chính cũng phải có người. Do có quá nhiều công việc như vậy nên Công an không thể đủ lực lượng, một người phải kiêm nhiều việc. Chính vì vậy, phải cần lực lượng để hỗ trợ” – Bộ trưởng Tô Lâm cho biết và dẫn chứng, Bác Hồ đã dạy, Công an phải dựa vào dân, nhân dân giúp đỡ nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn.
 

Các đại biểu dự phiên thảo luận.

Thực tế về mặt pháp lý đã có nhiều quy định nhưng chưa có luật nào quy định cụ thể, riêng cho lực lượng này. Đây là lực lượng đang hiện hữu, đang làm nhiệm vụ ở cơ sở liên quan đến quyền tự do dân chủ của người dân nên nếu không được quy định trong luật thì sẽ không đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

“Bản chất của công tác Công an là công tác dân vận, ở cơ sở thì công tác này là quan trọng nhất. Tôi vẫn nói với anh em Công an chính quy xuống xã là phải vận động, tập hợp lực lượng, xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ. Nếu không làm được tốt công tác phong trào thì không thể làm được Công an xã vì phải giải thích, tuyên truyền về đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, giải thích pháp luật, hướng dẫn nhân dân làm theo pháp luật. Đây chính là phòng ngừa tội phạm, không thể để cho người dân vì không hiểu biết pháp luật mà vi phạm. Lực lượng BVANTT ở cơ sở chính là cánh tay nối dài của Công an để thực hiện các nhiệm vụ này”- Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh và cho biết, anh em Công an xã chính quy ở vùng sâu, vùng xa, khi mới tăng cường xuống cơ sở phải tổ chức được các phong trào tập hợp đoàn viên, thanh niên, người dân tham gia. Khi nhân dân tin, tín nhiệm rồi thì mới tuyên truyền giải thích.

“Nhiều nơi không có cán bộ đoàn, xã phải cơ cấu 1 cán bộ Công an làm Phó Bí thư để tập hợp lực lượng, tổ chức phong trào cho đoàn viên, thanh niên. Việc này rất quan trọng, các tổ chức của Trung ương Đoàn mới tập hợp được 66% thanh niên, trong khi nhóm đối tượng này dễ vi phạm pháp luật, tỷ lệ tội phạm trong lứa tuổi thanh niên đang là lớn nhất. Chính vì vậy, phải tập hợp được lực lượng này để hướng dẫn, giúp đỡ họ không vi phạm pháp luật, cùng với họ vận động người khác, giải quyết các công việc hàng ngày, hàng giờ. Công tác này phải đi từ trước, từ sớm, từ xa để xây dựng xã hội an toàn từ sớm, từ xa chứ không phải là bắt giữ, khởi tố, đưa đi tù. Các biện pháp tố tụng chỉ là những biện pháp cuối cùng, khi không còn cách nào khác. Quan trọng nhất là phòng ngừa, bởi nếu đến Công an giải quyết là muộn mất rồi, chỉ là giải quyết hậu quả” – Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định.

Đồng chí Bộ trưởng cũng giải thích thêm 1 số vấn đề về kinh phí, ngân sách sử dụng cho lực lượng này; cho biết đã tính toán kỹ, không tăng thêm kinh phí vì đối với Công an xã bán chuyên trách trước đây, ngân sách tỉnh chi hết, hiện nay chế độ cho Công an xã do Bộ Công an chịu trách nhiệm, phần còn lại là dành cho lực lượng trị an ở cơ sở, so với trước đã giảm đi rất nhiều. Bên cạnh đó, lực lượng này không có trụ sở riêng, có thể sinh hoạt ở trụ sở Công an xã, nhà sinh hoạt cộng đồng nên chủ yếu chỉ cần trang bị công cụ hỗ trợ.

Cổng TTĐT Bộ Công an