Chiều 30/5/2024, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu nêu. Tại phiên họp, các ý kiến phát biểu đều nhất trí cần thiết ban hành Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp nhằm phục vụ cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội.

Tán thành xây dựng Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh

Trước khi các đại biểu thảo luận về dự án Luật, Trung tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đã trình bày báo cáo giải trình tiếp thu ý kiến về dự án Luật này cho biết, qua rà soát và lấy ý kiến, đa số đại biểu tán thành quy định về xây dựng Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh để hỗ trợ ngân sách Nhà nước phục vụ cho phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh. Đây là giải pháp, cơ chế đặc thù, vượt trội, có ý nghĩa chiến lược. "Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các nước có nền công nghiệp quốc phòng phát triển đều có các quỹ tài chính phục vụ cho lĩnh vực này” – Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nêu.
 

So với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp trước, dự thảo Luật trình lần này đã được bổ sung nhiều điều kiện để đảm bảo Quỹ chỉ nhằm mục đích thực hiện nhiệm vụ cấp bách, chiến lược, đặc biệt, có tính mới, rủi ro cao. Đây là những nhiệm vụ mà ngân sách Nhà nước chưa kịp bố trí hoặc bố trí nhưng chưa đủ. Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng.  Trong đó, dự thảo Luật tập trung chính sách đặc thù cho những lĩnh vực như nghiên cứu phát triển vũ khí trang bị kỹ thuật, phương tiện công nghệ cao; thu hút, gìn giữ nguồn nhân lực chất lượng; phát triển sản phẩm mũi nhọn.
 

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Quốc Duyệt (Đoàn Hà Nội) đánh giá việc lập Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh là cần thiết vì công nghiệp quốc phòng và an ninh có vai trò đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay, khi nền tảng khoa học quân sự, vũ khí công nghệ cao là một trong những yếu tố then chốt để phòng ngừa và giành lợi thế sau các cuộc chiến. Qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế, các nước có nền công nghiệp quốc phòng phát triển đều thành lập quỹ tài chính để phục vụ cho lĩnh vực này.

Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày báo cáo giải  trình, tiếp  thu.

Cùng quan điểm này, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắc Nông) và Đỗ Thị Việt Hà (đoàn Bắc Giang) cho rằng, việc thành lập quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh theo Điều 22 dự thảo Luật là thể chế hóa chủ trương của Đảng và đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Xây dựng lực lượng vũ trang tinh nhuệ, chính quy, hiện đại

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Tạo (Đoàn Lâm Đồng) cho biết, công nghiệp quốc phòng đóng một vai trò hết sức quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ Tổ quốc, vì sự hưng thịnh của đất nước, vì quan điểm chỉ đạo xuyên suốt đó là xây dựng lực lượng vũ trang tinh nhuệ, chính quy, hiện đại. “Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hơn, toàn diện như hiện nay, đặc biệt khi hội nhập quốc tế về công nghiệp quốc phòng được xác định là một kênh không thể tách rời của quá trình hội nhập quốc tế về quốc phòng, an ninh và từng bước đi vào chiều sâu, ổn định, thực chất, hiệu quả thì xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng hiện đại là một yếu tố tất yếu, khách quan, phù hợp với xu hướng phát triển công nghiệp quốc phòng trên khu vực và thế giới, góp phần hội nhập sâu, đầy đủ vào nền kinh tế của toàn cầu” – đại biểu nêu. Đồng thời, đại biểu cho rằng, qua nhiều lần chỉnh sửa và bổ sung, dự thảo Luật lần này đã đưa ra nhiều chính sách mới, đặc thù, có tính đột phá để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp quốc phòng, đặc biệt là vấn đề về tổ hợp công nghiệp quốc phòng.

“Tôi cho rằng đây là một nội dung mới nhằm thể chế Nghị quyết Đại hội lần thứ VIII của Đảng về chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2021-2030) và Nghị quyết 08 của Trung ương về việc tổ chức lại các cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt, tiến tới thành lập tổ hợp công nghiệp quốc phòng, bảo đảm tinh gọn, hiệu quả, tiên tiến, hiện đại, vừa nghiên cứu thử nghiệm, vừa sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang thiết bị kỹ thuật theo chuyên ngành của sản phẩm. Từ đó có thể cho thấy rằng cần có cơ chế chính sách, pháp luật đặc thù cho lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, cụ thể là tổ hợp công nghiệp quốc phòng” – đại biểu nhấn mạnh.
 

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Cùng quan điểm, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn Bắc Giang) đánh giá cao việc trong dự thảo Luật này đã đưa ra nhiều chính sách mới, đặc thù, có tính đột phá để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp quốc phòng, an ninh. Cụ thể, dự thảo Luật có khoảng 37 chính sách đặc thù vượt trội hơn so với các chế độ chính sách hiện hành ở các luật có liên quan, bảo đảm xây dựng được nền công nghiệp quốc phòng, an ninh chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại để trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia. 

Thành lập Quỹ quốc phòng, an ninh là rất cần thiết

Báo cáo tiếp thu giải trình ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang cho biết, việc thành lập Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh là rất cần thiết nhằm hỗ trợ triển khai thực hiện các nhiệm vụ cấp bách hoặc nghiên cứu phát triển sản phẩm quốc phòng, an ninh mà các sản phẩm này có tính mới và cũng có tính rủi ro rất cao.  “Trước đây, chúng ta phải nhập khẩu rất nhiều loại, kể cả áo giáp cho cá nhân nhưng bây giờ công nghiệp quốc phòng của chúng ta đã sản xuất được những áo giáp cá nhân nhẹ chỉ bằng 2/3, có những loại áo giáp chỉ nặng bằng một nửa các loại áo giáp mà chúng ta trước phải nhập của các nước tiên tiến” – Đại tướng Phan Văn Giang cho biết.
 

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến các đại biểu.

Về cơ chế, chính sách đặc thù đối với hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng Phan Văn Giang cho rằng, chúng ra xác định công nghiệp quốc phòng, an ninh là tự lực, tự cường, hiện đại, lưỡng dụng và trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia. Trên thế giới, những tiên tiến trong khoa học công nghệ đều dành cho công nghiệp quốc phòng, an ninh do công nghiệp quốc phòng thực hiện.