Trước yêu cầu, nhiệm vụ đảm bảo ANTT trong tình hình mới, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, thực hiện quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đồng thời để bảo đảm quyền của Công dân theo Hiến pháp năm 2013 và các văn bản có liên quan; thực hiện chủ trương đơn giản hoá thủ tục hành chính, giấy tờ của công dân có liên quan đến quản lý dân cư và áp dụng, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến vào công tác quản lý dân cư trong các lĩnh vực trên, Chính phủ đã giao Bộ Công an thực hiện xây dựng Dự án Luật cư trú (sửa đổi); dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; dự án Sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân mới có gắn chíp điện tử. Đây là những dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình xây dựng Chính phủ điện tử, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về ANTT, đấu tranh, phòng ngừa có hiệu quả với các loại tội phạm, tệ nạn xã hội.

Tuyên truyền về công tác cấp căn cước công dân mã vạch gắn với tuyên truyền công tác đảm bảo ANTT cho nhân dân

Mặt khác, thực hiện có hiệu quả các dự án Luật cư trú (sửa đổi); dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; dự án Sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân mới có gắn chíp điện tử còn góp phần công khai, minh bạch các thủ tục hành chính; xoá bỏ cơ chế xin cho, các hiện tượng tiêu cực, lãng phí, phiền hà, các hành vi sách nhiễu, nhũng nhiễu nhân dân; khắc phục kịp thời các sơ hở, bất cập trong quản lý Nhà nước về ANTT.

Để thực hiện tốt các nội dung, yêu cầu của 3 dự án, dự Luật trên, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo lực lượng Công an toàn tỉnh triển khai đồng bộ, mạnh mẽ, quyết liệt các biện pháp, giải pháp theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Công an, tập trung vào một số nội dung sau:

Tập trung phối hợp với các cấp, các ngành, các cơ quan thông tấn, báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền rộng rãi 3 dự luật trên tới toàn thể các tầng lớp nhân dân để nhân dân nắm rõ, chủ động thực hiện có hiệu quả.

Dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQG về DC) là tập hợp những thông tin cơ bản về công dân Việt Nam được chuẩn hoá, số hoá, lưu trữ, quản lý bằng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin để phục vụ quản lý nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Việc xây dựng Cơ sở DLQG về DC là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng cho công tác quản lý hành chính nhà nước theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, nhằm đơn giản hoá thủ tục hành chính, giảm giấy tờ công dân, giảm thời gian và chi phí giải quyết thủ tục hành chính, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và có ý nghĩa quan trong trong việc xây dựng Chính phủ điện tử, hướng tới nền kinh tế số. Để đảm bảo việc xây dựng Cơ sở DLQG về DC, cấp số định danh cá nhân cho mỗi công dân, đảm bảo đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, lực lượng Công an đề nghị nhân dân cung cấp đầy đủ, chính xác, đúng thời hạn thông tin, tài liệu của bản thân để cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; vận động người thân, gia đình, nhân dân nơi công tác và cư trú chấp hành nghiêm, phối hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng chức năng thực hiện nhiệm vụ, bảo đảm xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao.

Đối với việc xây dựng dự thảo Luật cư trú (sửa đổi) để thực hiện Nghị quyết số 112/NQ-CP ngày 30/10/2017 của Chính phủ quy định về đơn giản hoá thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, trong đó có phương án bãi bỏ hình thức quản lý dân cư bằng Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo Số định danh cá nhân cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; do vậy việc xây dựng và ban hành Luật Cư trú (sửa đổi) là cần thiết, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đảm bảo ANTT và quản lý Nhà nước trong tình hình mới.

Sửa đổi Luật Cư trú là để cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013 về đảm bảo quyền con người, quyền công dân liên quan đến đăng ký, quản lý cư trú theo hướng công khai, minh bạch, đơn giản hóa giấy tờ, giảm thời gian chi phí; xóa bỏ các thủ tục hành chính còn rườm rà, dễ gây phiền hà cho người dân; qua đó, bảo đảm tốt hơn nữa việc thực hiện quyền tự do cư trú của công dân. Góp phần tăng cường chất lượng công tác quản lý cư trú, quản lý dân cư, đồng thời tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về ANTT trong tình hình mới. Tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân khi thực hiện thủ tục đăng ký cư trú cũng như tạo sự chuyển biến quan trọng trong giải quyết thủ tục đăng ký cư trú giữa cơ quan nhà nước với các tổ chức và công dân, nhất là trong điều kiện nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và chủ động hội nhập quốc tế, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ cho công dân sẽ từng bước thực hiện Chính phủ điện tử có hiệu quả, mang lại lợi ích nhiều hơn cho Nhà nước và người dân.

Đồng thời, việc thực hiện quản lý dân cư thông qua phương thức mới bằng mã số định danh cá nhân trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú sẽ dẫn đến việc bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ 13 nhóm thủ tục hành chính liên quan đến đăng ký, quản lý cư trú, tạm trú của công dân. Do sử dụng phương thức quản lý hiện đại hơn nên thời hạn giải quyết đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú cho công dân cũng đơn giản, rút ngắn về cả thủ tục và thời gian từ 15 ngày còn 7 ngày. Dự thảo Luật cư trú sửa đổi quy định theo hướng bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương (tức là, không có quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương; việc đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là như nhau. Ngoài ra, các trường hợp bị xoá đăng ký thường trú như hiện nay, xuất phát từ thực tiễn và để nâng cao hiệu quả quản lý về cư trú, nắm đúng thực tế số hộ, số người thường trú trên địa bàn, phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, hoạch định, thực hiện chính sách phát triển kinh tế, an sinh xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của Nhân dân. Bổ sung quy định quản lý đối với trường hợp công dân không đủ điều kiện đăng ký thường trú, tạm trú để đảm bảo quản lý tốt hơn đối với nhóm người này, góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng cho tổ chức và công dân.

Cán bộ Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về TTXH làm căn cước công dân
lưu động cho nhân dân tại các bệnh viện trên địa bàn

Đối với dự án cấp, quản lý căn cước công dân mới có gắn chíp điện tử, ngày 03/9/2020, Dự án sản xuất, cấp và quản lý CCCD gắn chíp điện tử đã được Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án và đang thực hiện các công việc chuẩn bị cho việc cấp thẻ CCCD có gắn chíp điện tử thay cho thẻ mã vạch như hiện nay trên phạm vi toàn quốc, dự kiến bắt đầu thực hiện từ tháng 11/năm 2020.

Thẻ CCCD gắn chíp được nhiều nước trên thế giới áp dụng vì tính tiện dụng cũng như tạo sự thuận lợi cho công dân khi thực hiện các giao dịch dịch vụ trực tuyến của Chính phủ. Thẻ CCCD có gắn chíp điện tử có độ bảo mật cao, có tích hợp đầy đủ các thông tin, giúp người dân giao dịch và làm các thủ tục sẽ không phải mang nhiều loại giấy tờ, giảm thời gian và chi phí cho những thủ tục hành chính công và các thủ tục khác. Chíp sử dụng trên thẻ CCCD tuân thủ quy định bảo mật của thế giới và Việt Nam, trên chíp có thực hiện ký số do vậy khó có thể làm giả, đảm bảo độ tin cậy cao. Chíp có khả năng lưu trữ thông tin sinh trắc học (như dấu vân tay) cho phép xác thực đảm bảo chính xác con người. Qua đó, thông tin chủ thẻ được định danh một cách chính xác, giảm thiểu mọi nguy cơ về giả mạo thẻ, đảm bảo an ninh, an toàn thông tin của công dân.

Việc gắn chíp điện tử trên thẻ CCCD với mục đích là thuận tiện trong các giao dịch hành chính của công dân cũng như phục vụ công tác quản lý nhà nước; nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính, hướng tới nền Chính phủ số, chuyển đổi số và xây dựng Chính phủ điện tử, đây là xu hướng tất yếu trong việc phát triển xã hội hiện nay.

Công dân đủ 14 tuổi trở lên chưa được cấp thẻ CCCD hoặc đã có CMND cũ muốn đổi sang thẻ CCCD gắn chíp chuẩn bị sổ hộ khẩu, CMND cũ (nếu có) đến trụ sở Trung tâm hành chính công tỉnh, huyện, thành phố để thực hiện đổi sang sử dụng thẻ CCCD gắn chíp điện tử khi Dự án sản xuất, cấp và quản lý CCCD được triển khai; trường hợp đã có CCCD mã vạch, CMND còn thời hạn thì vẫn sử dụng bình thường, nếu có yêu cầu đổi sang CCCD gắn chíp thì mang CCCD đến Trung tâm hành chính công để cấp đổi và được dùng để thực hiện các giao dịch bình thường./.

Nguyễn Bình