Ngày 19/8/1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cuộc Tổng khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội, sau đó lan rộng và thành công trong cả nước, đập tan ách thống trị của thực dân phong kiến, giành chính quyền về tay nhân dân. Cùng với việc thiết lập chính quyền cách mạng trong cả nước, các tổ chức đầu tiên của CAND được thành lập ở cả 3 miền: Sở Liêm phóng ở Bắc Bộ, Sở Trinh sát ở Trung Bộ và Quốc gia tự vệ cuộc ở Nam Bộ. Tuy tên gọi khác nhau nhưng đều có chung nhiệm vụ là “Bảo vệ chính quyền cách mạng, giữ gìn an ninh, trật tự”. Ngày 21/02/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 23 hợp nhất lực lượng Liêm phóng và Cảnh sát thành “Việt Nam Công an vụ”. Từ đây, lực lượng giữ gìn an ninh, trật tự trong cả nước mang tên chung là CAND và ngày 19/8/1945 được Đảng và Nhà nước xác định là Ngày truyền thống CAND Việt Nam.

Trong những năm đầu của Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, khi vận nước “ngàn cân treo sợi tóc”, CAND vừa mới ra đời đã lập nhiều chiến công xuất sắc góp phần bảo vệ Nhà nước non trẻ, tiêu biểu là khám phá, tiêu diệt tổ chức phản cách mạng ở số 7 phố Ôn Như Hầu (nay là phố Nguyễn Gia Thiều, TP Hà Nội), làm thất bại âm mưu của quân xâm lược cấu kết với các đảng phái phản động tay sai nhằm lật đổ Chính phủ cách mạng vừa mới thành lập.

Trong các cuộc kháng chiến, lực lượng Công an đã phối hợp với các lực lượng khác và quần chúng nhân dân bảo vệ an toàn lãnh tụ và các đồng chí lãnh đạo của Đảng, bảo vệ vững chắc hậu phương, vùng tự do, căn cứ địa cách mạng. Ở vùng địch tạm chiếm, lực lượng Công an cùng nhân dân phá Tề, trừ gian, đánh địch vào tận sào huyệt của chúng. Các hoạt động quân sự lớn như mặt trận Điện Biên Phủ, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đều có Công an tiền phương và các lực lượng khác của Công an ngày đêm phục vụ.

Tổ quốc thống nhất, non sông thu về một mối, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, lực lượng Công an gắn bó máu thịt với nhân dân, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, các cấp, các ngành, làm tốt vai trò nòng cốt, xung kích trên mặt trận bảo vệ ANTT, cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định cuộc sống của nhân dân, đấu tranh làm thất bại chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch. Trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế, cán bộ, chiến sỹ CAND đã kề vai, sát cánh cùng bộ đội và nhân dân các tỉnh biên giới dũng cảm chiến đấu chống xâm lược, giữ gìn từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc; hỗ trợ, giúp đỡ lực lượng Công an non trẻ của nước bạn với tinh thần quốc tế cao cả.

Trong công cuộc đổi mới đất nước, với vai trò nòng cốt, lực lượng CAND tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, chủ động nắm, dự báo tình hình, thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước, đồng thời trực tiếp triển khai đồng bộ các biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, góp phần giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng đất nước. Đặc biệt, lực lượng CAND đã gương mẫu, tích cực triển khai thực hiện việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường đoàn kết, thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhân dân, đấu tranh có hiệu quả với hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, tội phạm, bảo vệ chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia và cuộc sống bình yên của Nhân dân.

Cùng với sự trưởng thành và thành tích to lớn của lực lượng Công an cả nước, lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình cũng từng bước xây dựng, phát triển về mọi mặt, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, chính quyền và nhân dân giao phó.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh, được nhân dân ủng hộ, giúp đỡ, cán bộ, chiến sỹ Công an tỉnh Ninh Bình đã mưu trí, dũng cảm bắt, trừng trị những tên cầm đầu đảng phái phản động; trấn áp bọn Đại việt Duy dân, đập tan âm mưu tập hợp lực lượng để chống phá cách mạng, lật đổ chính quyền dân chủ nhân dân.

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình đã mưu trí, dũng cảm chiến đấu với tình báo Pháp, tổ chức đánh địch ngay trong lòng địch. Tiêu biểu là các chiến sỹ Đội Công an số 6 đã tổ chức trận đánh vào Câu lạc bộ sỹ quan Pháp tại thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tiêu diệt trên 100 sỹ quan, binh lính Pháp. Nhiều tấm gương hy sinh anh dũng như: Liệt sỹ Công an xung phong Trần Văn Thọ, Nguyễn Đức Tê, Vũ Văn Quân, anh hùng liệt sỹ Trần Quý Lý…

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, kế thừa và phát huy truyền thống đấu tranh anh dũng chống giặc ngoại xâm của cha ông, lực lượng Công an Ninh Bình đã cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân trong tỉnh tham gia khôi phục kinh tế, đấu tranh trấn áp phản cách mạng và bọn tội phạm, chống địch cưỡng ép đồng bào giáo dân di cư vào Nam; quản lý, giáo dục, cải tạo số Tề, ngụy cũ; chủ động tấn công triệt phá 15 tổ chức phản động, nhen nhóm phản động, bắt xử lý 75 đối tượng, giáo dục cải tạo 143 đối tượng, bắt nhiều toán gián điệp, biệt kích của Mỹ, Ngụy. Trong 2 cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ, lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình đã bảo vệ an toàn các cuộc hành quân, trú quân, chuyển quân vào chiến trường, giáp mặt với trên 2 nghìn lượt máy bay Mỹ đến đánh phá, vận chuyển gần 40 nghìn tấn hàng hóa đến nơi an toàn, cùng nhân dân đào đắp hàng ngàn hầm trú ẩn, cứu chữa hàng trăm xe ô tô, toa tàu, xà lan, kho tàng bị máy bay địch bắn cháy. 

Với khẩu hiệu “Tất cả cho sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình đã có 113 cán bộ, chiến sỹ xung phong lên đường chi viện cho an ninh miền Nam. Phát huy truyền thống của quê hương, các đồng chí đã chiến đấu dũng cảm, bám cơ sở, bám dân để hoạt động, 13 đồng chí anh dũng hy sinh tại chiến trường, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình.

Bước vào thời kỳ đổi mới, trong bối cảnh tình hình quốc tế, khu vực, trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, các thế lực thù địch và bọn phản động tăng cường hoạt động chống phá cách mạng nước ta. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, lực lượng Công an Ninh Bình đã có bước phát triển mạnh mẽ, không ngừng lớn mạnh về mọi mặt và đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Đã chủ động đổi mới và tổ chức thực hiện nhiều chủ trương, đối sách thích hợp để bảo vệ an ninh quốc gia; vận dụng linh hoạt các biện pháp nghiệp vụ, giữ vững ổn định chính trị, không để bị động, đột xuất, bất ngờ; không để hình thành các tổ chức chính trị đối lập trên địa bàn tỉnh; không để xảy ra khủng bố, phá hoại; xử lý có hiệu quả các tình huống phức tạp về ANTT, không để kéo dài, hình thành điểm nóng. Chủ động công tác nắm, dự báo tình hình, kịp thời tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo công tác đảm bảo ANTT, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Chú trọng vận dụng sáng tạo các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, đổi mới phương thức đấu tranh phòng, chống tội phạm, tập trung đấu tranh mạnh với các loại tội phạm mới, nhất là tội phạm tham nhũng, tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia, tội phạm đánh bạc sử dụng công nghệ cao, tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, xâm hại tình dục trẻ em, tội phạm mua bán trái phép chất ma túy…; kiên quyết không để hình thành các băng, ổ nhóm tội phạm có tổ chức, hoạt động lộng hành theo kiểu “xã hội đen” trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về ANTT, sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; tình hình trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị được đảm bảo; tai nạn giao thông liên tục giảm cả về số vụ, số người chết và bị thương. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Đảng ủy, Giám đốc Công an tỉnh luôn chú trọng xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh theo 6 điều Bác Hồ dạy CAND. Công an Ninh Bình đã gương mẫu, tích cực triển khai thực hiện việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương về công tác tổ chức cán bộ, đặc biệt là Nghị quyết số 22 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Hiện nay, bộ máy tổ chức của Công an tỉnh gồm 29 đơn vị cấp phòng và 08 Công an huyện, thành phố. 

Đi đôi với thực hiện nhiệm vụ công tác chuyên môn, Công an tỉnh luôn quan tâm đến các hoạt động cộng đồng như tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật và tình nguyện chung sức cùng cộng đồng tại các vùng đồng bào có đạo, vùng dân tộc, vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh; tăng cường đoàn viên xuống cơ sở tham gia đảm bảo ANTT trong dịp Tết Nguyên đán; tổ chức làm thẻ căn cước công dân tại các trường học, các gia đình neo đơn, gia đình thương binh, liệt sỹ, địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn trong tỉnh. Vận động cán bộ, chiến sỹ quyên góp xây dựng quỹ đền ơn đáp nghĩa, xóa đói giảm nghèo, phòng chống thiên tai, tặng quà cho các đối tượng chính sách CAND. 

Có thể khẳng định, những thành tích vẻ vang của lực lượng Công an tỉnh trong suốt chiều dài lịch sử đã góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh vượt qua những khó khăn, thử thách trong các thời kỳ của cách mạng, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo TTATXH, tạo môi trường thuận lợi, phục vụ công cuộc đổi mới phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Trong cuộc chiến đấu gay go, phức tạp và gian khổ, thời chiến cũng như thời bình, cán bộ, chiến sỹ Công an tỉnh Ninh Bình đã luôn thể hiện phẩm chất cao quý, trung thành tuyệt đối với Đảng, với sự nghiệp cách mạng của nhân dân, có bản lĩnh chính trị vững vàng, mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu, không quản ngại gian khổ, hy sinh, tận tụy trong công tác, hết lòng hết sức phục vụ Nhân dân. Với những chiến công thành tích đó, lực lượng Công an tỉnh Ninh Bình đã được tặng thưởng 2 Huân chương Quân công hạng Nhất, hàng chục Huân chương chiến công, Huân chương Lao động, 8 tập thể, 5 cá nhân được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, hơn 4.200 lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân chương chiến công, Huân chương bảo vệ Tổ quốc, Huy chương chiến sỹ vẻ vang; Công an tỉnh Ninh Bình liên tiếp được Chính phủ, Bộ Công an tặng Cờ thi đua xuất sắc, đặc biệt 2 năm liền (2018 và 2019) được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ dẫn đầu phong trào thi đua, được Ban Thường vụ Tỉnh ủy tặng cờ Đảng bộ xuất sắc tiêu biểu; hàng ngàn lượt tập thể, cá nhân lập công được các cấp khen thưởng. Những phần thưởng cao quý mà Nhà nước trao tặng lực lượng Công an Ninh Bình là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước về những chiến công, thành tích của lực lượng Công an trong toàn tỉnh, là niềm vinh dự, tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Công an, góp phần tô thắm trang sử vàng của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Ninh Bình.