Thời gian qua, loại hình dịch vụ trải nghiệm (Homestay) phát  triển mạnh trên địa bàn tỉnh ta. Qua khảo sát đến đầu tháng 4/2018, toàn tỉnh có 92 cơ sở Homestay phục vụ khách du lịch nước ngoài, tăng 76 cơ sở so với tháng 6/2016, trong đó huyện Hoa Lư có 58 cơ sở, huyện Gia Viễn có 18 cơ sở, TP Ninh Bình có 13 cơ sở, huyện Yên Mô có 3 cơ sở. Sự phát triển nhanh chóng của loại hình kinh doanh du lịch này một mặt mở rộng không gian du lịch, hướng về du lịch chất lượng, kéo dài thời gian lưu trú và nâng cao khả năng chi tiêu của du khách. Mặt khác loại hình du lịch này tuy còn mới lạ nhưng đã cho thấy tính hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế du lịch của tỉnh phát triển.

Bên cạnh những thuận lợi, tích cực, hoạt động của loại hình kinh doanh du lịch Homestay cũng đã nảy sinh những vấn đề phức tạp về ANTT. Có 26/92 cơ sở chưa có đăng ký kinh doanh, chứng nhận đủ điều kiện về ANTT, 76/92 cơ sở chưa được Sở Du lịch có quyết định công nhận nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê đạt tiêu chuẩn kinh doanh lưu trú du lịch theo quy định của Luật du lịch và các văn bản khác có liên quan. Một số cơ sở kinh doanh lưu trú Homestay chưa chấp hành nghiêm túc các quy định trong khai báo tạm trú cho người nước ngoài. Bên cạnh đó tại một số địa phương hoạt động này còn diễn ra tự phát; nhiều cơ sở hoạt động kinh doanh lưu trú trong vùng lõi, vùng đệm của khu Di sản Quần thể Danh thắng Tràng An, một số hộ gia đình sử dụng đất để xây dựng cơ sở Homestay sai mục đích, xây dựng trái phép…

Lực lượng quản lý xuất nhập cảnh-Công an tỉnh kiểm tra cơ sở kinh doanh dịch vụ Homestay trên địa bàn tỉnh

Hầu hết các cơ sở kinh doanh Homestay mới chỉ quan tâm đến lợi ích kinh tế, chưa chú trọng thực hiện đúng trách nhiệm trong hướng dẫn du khách chấp hành các quy định của pháp luật như: để du khách nước ngoài đi lại tự do trong các khu dân cư thăm quan, khám phá mà không có người quản lý, hướng dẫn; cho du khách nước ngoài thuê xe máy sử dụng để đi lại trong khi hầu hết đều không có giấy phép lái xe theo quy định của pháp luật Việt Nam. Nhân viên quản lý, phục vụ nhưng lại chưa được đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ du lịch, ngoại ngữ, an ninh, an toàn, phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm…

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý loại hình kinh doanh lưu trú Homestay nhằm góp phần thúc đẩy kinh tế du lịch của tỉnh, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ như Phòng Bảo vệ chính trị, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Công an các huyện, thành phố… tăng cường  phối hợp với các Ngành chức năng như Sở du lịch, Sở xây dựng, Sở Y tế, Sở tài nguyên, môi trường, các huyện, thành phố tiến hành kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh lưu trú Homestay trong chấp hành các quy định về ANTT.

Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng của Công an tỉnh cũng đã chủ động làm tốt công tác nắm tình hình, quản lý cư trú, hoạt động của người nước ngoài trên địa bàn. Chú trọng phối hợp, kiểm tra, hướng dẫn việc chấp hành các quy định về quản lý, khai báo tạm trú cho người nước ngoài của các cơ sở kinh doanh Homestay. Qua đó đã hướng dẫn 71 cơ sở kinh doanh lưu trú loại hình Homestay thực hiện thủ tục khai báo cho người nước ngoài; yêu cầu 12 cơ sở dừng tiếp nhận khách lưu trú do chưa đủ thủ tục theo quy định. Quản lý chặt chẽ việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về ANTT cho các cơ sở kinh doanh Homestay. Thẩm định kỹ lưỡng hồ sơ cũng như các điều kiện thực tế, không cấp giấy chứng nhận cho các cơ sở khi chưa đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn theo quy định.

Đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo Sở Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan hoạch định rõ khu vực được phép kinh doanh lưu trú. Xây dựng dự thảo “Quy chế phối hợp trong quản lý hoạt động kinh doanh lưu trú Homestay trên địa bàn tỉnh Ninh Bình” trình UBND tỉnh phê duyệt, ký ban hành nhằm thống nhất quản lý trên phạm vi toàn tỉnh.

Lực lượng Quản lý xuất nhập cảnh, Phòng Bảo vệ chính trị Công an tỉnh đã thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc Công an xã, phường, thị trấn cách thức thực hiện khai báo, tiếp nhận, quản lý thông tin tạm trú của người nước ngoài theo  quy định. Đối với các trường hợp khai báo tạm trú cho người nước ngoài trực tiếp, đã hướng dẫn công an cơ sở tiếp nhận đầy đủ thông tin khai báo tạm trú của người nước ngoài theo mẫu; kiểm tra đối chiếu với thực tế và xác nhận thông tin khai báo của các cơ sở trên mạng internet.

Những hoạt động tích cực của lực lượng Công an đã góp phần đảm bảo tốt ANTT trên địa bàn, được các cấp, các ngành và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Thời gian tới, để khai thác và phát huy hơn nữa tiềm năng thế mạnh du lịch của tỉnh, khắc phục tồn tại trong hoạt động kinh doanh Homestay, đạt chất lượng, hiệu quả, đúng pháp luật, Công an tỉnh tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan kiểm soát chặt chẽ việc cấp phép, cấp chứng nhận về các điều kiện tiêu chuẩn; tăng cường thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh Homestay có hoạt động vi phạm. Kiên quyết đình chỉ đối với những cơ sở chưa có đăng ký kinh doanh, chưa đủ điều kiện, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng trái phép…góp phần phát triển kinh tế-xã hội và tạo hình ảnh tốt đẹp của đất và người Ninh Bình thân thiện, văn minh, hiếu khách./.

Nguyễn Bình-Tố Uyên