Qua khảo sát đến tháng 3/2018, toàn tỉnh có 92 cơ sở homestay phục vụ khách du lịch nước ngoài, tăng 76 cơ sở so với tháng 6/2016, trong đó huyện Hoa Lư có 58 cơ sở, huyện Gia Viễn có 18 cơ sở, thành phố Ninh Bình có 13 cơ sở, huyện Yên Mô có 3 cơ sở. 

Sự phát triển nhanh chóng của loại hình kinh doanh du lịch này góp phần mở rộng không gian du lịch, hướng du lịch chất lượng, kéo dài thời gian lưu trú và nâng cao khả năng chi tiêu của du khách, từ đó thúc đẩy kinh tế du lịch của tỉnh phát triển. 

Bên cạnh những thuận lợi thì hoạt động của loại hình kinh doanh du lịch này cũng nảy sinh những vấn đề phức tạp về ANTT: có 26/92 cơ sở chưa đầy đủ thủ tục pháp lý theo quy định như: chưa có đăng ký kinh doanh, chưa có chứng nhận đủ điều kiện về ANTT, 76/92 cơ sở chưa được Sở Du lịch có quyết định công nhận nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê đạt tiêu chuẩn kinh doanh lưu trú du lịch theo quy định của Luật Du lịch và các văn bản khác có liên quan.

Một số cơ sở kinh doanh lưu trú homestay chưa chấp hành nghiêm túc các quy định trong khai báo tạm trú cho người nước ngoài. Đến nay có 63 cơ sở đã đăng ký khai báo tạm trú qua mạng Internet; 3 cơ sở thực hiện việc khai báo qua công an xã; 14 cơ sở không thực hiện việc khai báo tạm trú cho khách dưới bất kỳ hình thức nào. Việc đầu tư phát triển loại hình du lịch homestay còn diễn ra tự phát. Nhiều cơ sở hoạt động kinh doanh lưu trú sử dụng đất để xây dựng cơ sở homestay sai mục đích, xây dựng trái phép…

Các cơ sở kinh doanh homestay hầu hết mới quan tâm đến lợi ích kinh tế, chưa chú trọng thực hiện đúng trách nhiệm trong hướng dẫn du khách chấp hành các quy định của pháp luật, như: để du khách nước ngoài đi lại tự do trong các khu dân cư tham quan, khám phá mà không có người quản lý, hướng dẫn; Cho du khách nước ngoài thuê xe máy sử dụng để đi lại trong khi hầu hết đều không có giấy phép lái xe theo quy định của pháp luật Việt Nam. 

Bên cạnh đó, phần lớn các cơ sở kinh doanh loại hình homestay đều do các lao động trong gia đình trực tiếp điều hành, quản lý, phục vụ nhưng lại chưa được đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ du lịch, ngoại ngữ, an ninh, an toàn, phòng, chống cháy nổ, bảo vệ môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm… Do vậy dễ phát sinh những vấn đề phức tạp liên quan đến sự an toàn về sức khỏe, tính mạng, tài sản của du khách nước ngoài.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý loại hình kinh doanh lưu trú homestay nhằm đảm bảo ANTT góp phần thúc đẩy kinh tế du lịch của tỉnh phát triển, thời gian qua Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ như Phòng Bảo vệ chính trị, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Công an các huyện, thành phố tăng cường kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh lưu trú homestay trong chấp hành các quy định về ANTT. 

Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ của mình, các đơn vị chức năng của Công an tỉnh đã chủ động làm tốt công tác nắm tình hình, quản lý cư trú, hoạt động của người nước ngoài trên địa bàn tỉnh. 

Chú trọng phối hợp, kiểm tra, hướng dẫn việc chấp hành các quy định về quản lý, khai báo tạm trú cho người nước ngoài của các cơ sở kinh doanh lưu trú, đặc biệt là đối với các cơ sở kinh doanh lưu trú homestay. 

Qua đó đã hướng dẫn 71 cơ sở kinh doanh lưu trú loại hình homestay thực hiện thủ tục khai báo cho người nước ngoài; yêu cầu 12 cơ sở dừng tiếp nhận khách lưu trú do chưa đủ thủ tục theo quy định. 

Quản lý chặt chẽ việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về ANTT cho các cơ sở kinh doanh lưu trú, đặc biệt là các cơ sở kinh doanh lưu trú homestay. Thẩm định kỹ hồ sơ cũng như các điều kiện thực tế, không cấp giấy chứng nhận cho các cơ sở khi chưa đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn theo quy định.

Lực lượng Quản lý xuất nhập cảnh, Phòng Bảo vệ chính trị thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc Công an xã, phường, thị trấn về cách thức thực hiện khai báo, tiếp nhận, quản lý thông tin tạm trú của người nước ngoài theo đúng quy định. 

Đối với các trường hợp khai báo tạm trú cho người nước ngoài trực tiếp (không qua Internet), đã hướng dẫn công an cơ sở tiếp nhận đầy đủ thông tin khai báo tạm trú của người nước ngoài theo mẫu; kiểm tra đối chiếu với thực tế và xác nhận thông tin khai báo của các cơ sở trên mạng Internet.

Thời gian tới, Công an tỉnh tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan như: Sở Du lịch, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Y tế, UBND các huyện, thành phố… kiểm soát chặt chẽ việc cấp phép, cấp chứng nhận về các điều kiện tiêu chuẩn; tăng cường thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh homestay có hoạt động vi phạm. Kiên quyết đình chỉ đối với những cơ sở chưa có đăng ký kinh doanh, chưa đủ điều kiện, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng trái phép…

Tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo Sở Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan hoạch định rõ khu vực được phép kinh doanh lưu trú. Đồng thời, dự thảo “Quy chế phối hợp trong quản lý hoạt động kinh doanh lưu trú homestay trên địa bàn tỉnh Ninh Bình” trình UBND tỉnh phê duyệt, ký ban hành nhằm thống nhất quản lý trên phạm vi toàn tỉnh./.

Đại tá Lương Ngọc Giao
Trưởng phòng Bảo vệ chính trị, Công an tỉnh